Polyethylene Terephthalate (PET), hay thường được nhận biết là loại nhựa số 1, là một vật liệu phổ biến, đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hiện đại. Sở dĩ PET được ưa chuộng và dùng nhiều là vì nó rất tiện lợi và có giá thành sản xuất thấp. Hiện nay, tuy đa số các nghiên cứu đều xác nhận nhựa PET an toàn, nhưng một bộ phận người dùng vẫn lo lắng về khả năng gây hại tiềm ẩn cho sức khỏe. Vậy, liệu chúng ta có thể yên tâm khi dùng các sản phẩm làm từ nhựa PET hay không? Trong bài viết này, Bao bì Minh Sang sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết để có được câu trả lời chính xác nhất!
Nhựa số 1 là gì?
Nhựa số 1(hay còn tên gọi khác là PET) là tên viết tắt của Polyethylene Terephthalate, là một loại nhựa dẻo chịu nhiệt thuộc nhóm Polyester. Vật liệu này được dùng phổ biến để làm ra nhiều mặt hàng, từ sợi vải tổng hợp cho đến chai nhựa đựng nước uống và các loại bình chứa thực phẩm khác. Nhựa PET có thể được đúc bằng phương pháp ép phun và thường xuyên được trộn với sợi thủy tinh để sử dụng trong các ngành công nghiệp kỹ thuật. Bên cạnh đó, PET cũng là nguyên liệu cơ bản để tạo ra sợi thủ công.
Ngoài ra, nhựa PET còn được gọi bằng các cái tên khác như PETE, PETP, hoặc PET-P. Theo hệ thống phân loại toàn cầu, PET được nhận dạng là “nhựa số 1”. Ký hiệu này là hình tam giác mũi tên bao quanh số 1 và thường được in ở phần đáy hoặc thân của các bao bì sản phẩm cấu tạo từ loại nhựa này.
Vào năm 1941, Hiệp hội Calico Printer’s tại Manchester, Anh, đã phát minh ra loại nhựa PET. Mãi đến năm 1973, chai nhựa PET mới chính thức được đưa vào sản xuất. Về cấu tạo hóa học, PET được tạo thành thông qua quá trình trùng hợp giữa các phân tử monome etylen terephtalat, với công thức hóa học cụ thể là (C10H8O4).
Đặc điểm của nhựa PET
Nhựa PET (loại số 1) có nhiều tính chất vượt trội khiến nó trở thành lựa chọn hàng đầu:
- Rất nhẹ: Đặc tính này giúp giảm đáng kể chi phí khi vận chuyển và làm cho việc thao tác, xử lý trở nên dễ dàng hơn.
- Độ bền ấn tượng: Các vật dụng làm từ PET có sức chịu lực tốt và rất khó bị biến dạng dưới tác động thông thường.
- Không độc hại khi nguyên chất: Nhựa PET tinh khiết (nguyên sinh) sẽ không làm các chất độc hại thấm vào thực phẩm hay dược phẩm. Tuy nhiên, điều này có thể xảy ra nếu lượng phụ gia đưa vào quá nhiều.
- Siêu trong suốt: Màu sắc cơ bản của PET là hoàn toàn trong suốt, tạo điều kiện dễ dàng quan sát được vật chứa bên trong.
- Khả năng chống thấm tuyệt vời: Sản phẩm PET hoàn toàn không cho nước, khí oxy, hay khí carbon dioxide xuyên qua.
- Chống ăn mòn hiệu quả: Nhựa PET khó bị các loại axit, bazơ (kiềm), hay dung môi làm hỏng, nhờ đó nó giữ được sự ổn định khi sử dụng trong nhiều môi trường khác nhau.
>> Xem Thêm : Nhựa Số 2 Là Gì? Ứng Dụng Của Nhựa Số 2
Thông số kỹ thuật của nhựa số 1 PET:
| Công thức | (C10H8O4)n |
| Tỷ trọng | PET vô định hình: 1,370g/cm3
PET tinh thể: 1,445g/cm3 |
| Độ co giãn | 50 – 150% |
| Độ chịu va đập | 3.6 kJ/m2 |
| Nhiệt độ nóng chảy của nhựa PET | ~ 260oC |
Ứng dụng phổ biến của nhựa số 1
Nhựa PET (số 1) là vật liệu đa năng được ứng dụng rộng rãi nhờ đặc tính nhẹ, bền và an toàn. Các lĩnh vực sử dụng chính bao gồm:
- Bao bì thực phẩm & đồ uống: Là nguyên liệu chính để sản xuất chai nước suối, nước ngọt có ga, nước ép và các hộp/lọ đựng thực phẩm (mứt, dầu ăn, bơ). Khả năng chống thấm khí là ưu điểm lớn nhất trong ứng dụng này.
- Sợi dệt may (Polyester): Được kéo thành sợi polyester dùng trong sản xuất quần áo, thảm, rèm cửa do đặc tính bền, chống nhăn và giá thành thấp.
- Màng/Phim mỏng: Tạo ra các màng PET (BOPET) mỏng, dai và trong suốt, được dùng làm bao bì linh hoạt (túi snack), phim bảo vệ màn hình hoặc vật liệu cách điện.
- Kỹ thuật khác: Sản xuất dây đai đóng gói chịu lực để cố định hàng hóa và một số linh kiện kỹ thuật được gia cố.
PET đóng vai trò thiết yếu trong ngành đóng gói, dệt may và một số ứng dụng kỹ thuật chuyên biệt.
TOP 3+ loại nhựa PET được sử dụng phổ biến trên thị trường
Nhựa PET nguyên sinh (Virgin PET)
PET nguyên sinh là loại nhựa mới hoàn toàn, được tạo ra trực tiếp từ dầu mỏ mà chưa hề trải qua quá trình tái chế nào. Loại nhựa này rất tinh khiết, không chứa tạp chất hay phụ gia, nên đảm bảo an toàn tuyệt đối cho sức khỏe. Về màu sắc, PET nguyên sinh tự nhiên có màu trong suốt. Dù vậy, các nhà sản xuất vẫn có thể cho thêm chất tạo màu để tạo ra các thành phẩm với nhiều màu sắc bắt mắt (như xanh, đỏ, vàng,…) tùy theo nhu cầu thị trường.
PET nguyên sinh thường được ưu tiên sử dụng rộng rãi để làm bao bì cho thực phẩm, dược phẩm và các sản phẩm cần tuân thủ tiêu chuẩn vệ sinh nghiêm ngặt nhất.
Nhựa PET tái sinh (Recycled PET)
PET tái sinh là loại vật liệu được tạo ra bằng cách tái chế nhựa PET đã qua sử dụng. Hoạt động này có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm thiểu rác thải nhựa và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên. Loại nhựa này được nhiều cơ sở sản xuất lựa chọn vì giá thành rẻ hơn rất nhiều so với nguyên sinh.
Tuy nhiên, chất lượng của nó thường không bằng nhựa nguyên sinh, và sản phẩm dễ chứa các tạp chất hoặc chất độc hại. Vì thế, PET tái sinh thường chỉ dùng cho các sản phẩm không cần yêu cầu an toàn quá cao, ví dụ như bao bì không tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm hoặc các đồ dùng chỉ dùng một lần.
Nhựa PET phế liệu (Scrap PET)
PET phế liệu là loại nhựa đã qua tái chế và tái sử dụng rất nhiều lần. Do phải chịu nhiệt độ cao lặp đi lặp lại, chất lượng của nó đã suy giảm nghiêm trọng. Quá trình gia nhiệt có thể giải phóng các chất độc hại, khiến nó không còn thích hợp để sản xuất bao bì cho các mặt hàng tiêu dùng, nhất là những thứ liên quan đến ăn uống hay y tế.
Thay vào đó, PET phế liệu thường được dùng để sản xuất các vật dụng khác như túi nilon đựng rác hoặc vật chứa chất thải. Việc dùng nhựa PET phế liệu làm bao bì tiêu dùng có thể dẫn đến nguy cơ ung thư và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác cho người sử dụng.
Nhựa PET có thể tái sử dụng được không?
Nhựa PET (số 1) được coi là an toàn nếu người dùng chỉ sử dụng một lần. Tuyệt đối không nên dùng lại loại nhựa này để chứa đựng thức ăn hay nước uống có nhiệt độ cao. Lý do là khi tiếp xúc với nhiệt, các hóa chất cấu tạo nên PET sẽ bị biến đổi thành chất độc hại. Đồng thời, vi khuẩn bám trên bề mặt nhựa cũng dễ phát triển, gây nhiễm khuẩn và bám mùi vào thực phẩm.
Khả năng chịu nhiệt của nhựa PET rất kém, khiến chúng dễ dàng bị cong vênh, biến dạng. Cần hoàn toàn tránh dùng chúng để đựng thực phẩm nóng hoặc nước sôi, vì điều này làm tăng tốc độ các chất độc hại thấm vào thức ăn và gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe, thậm chí là nguy cơ ung thư. Do đó, cần bảo quản chai, lọ PET tránh xa nơi có nhiệt độ cao, chẳng hạn như trong xe hơi hay gần khu vực bếp nấu.
Hơn nữa, nhựa số 1 rất khó làm sạch hoàn toàn và tỉ lệ tái chế chỉ khoảng 20% do chúng dễ bị biến dạng. Tốt nhất là chỉ dùng một lần rồi loại bỏ, không nên tái sử dụng nhiều lần. Mặc dù vậy, PET vẫn có thể được tái chế nếu được thu gom và xử lý bằng quy trình đặc biệt tại các nhà máy chuyên dụng. Nhựa tái chế từ PET thường được dùng để sản xuất bao bì thực phẩm.
Ngoài ra, nhựa PET còn được sử dụng cho các mục đích khác như:
- Làm sợi dệt cho thảm, túi vải, áo khoác hoặc vật liệu đệm lót.
- Sản xuất dây đai công nghiệp.
- Dùng làm phim và tấm trong ngành nhiếp ảnh.
Một số lưu ý khi sử dụng nhựa số 1
Thành phần cấu tạo của nhựa PET (Polyethylene Terephthalate) bao gồm các hóa chất mà ở nhiệt độ thông thường sẽ không gây hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu bị tác động bởi nhiệt độ quá cao, những hóa chất này sẽ biến đổi và sản sinh ra các chất độc hại, gây mất an toàn. Vì lý do đó, khi dùng chai lọ hoặc bao bì PET đựng nước, thực phẩm, bạn cần lưu ý tránh để sản phẩm tiếp xúc trực tiếp với nhiệt độ quá mức. Cụ thể, tuyệt đối không dùng đồ đựng bằng nhựa PET để đun nóng hay cho vào lò vi sóng.
Ngoài ra, nhựa số 1 có cấu trúc xốp với nhiều lỗ rỗng, khiến vi khuẩn và mùi thức ăn rất dễ bám vào và khó làm sạch hoàn toàn. Do đó, để bảo vệ sức khỏe, bạn chỉ nên sử dụng các loại chai lọ, bao bì PET này duy nhất một lần. Trong điều kiện nhiệt độ bình thường hoặc khi đặt trong tủ lạnh, nhựa PET số 1 có thể được xem là không độc hại.
Tổng kết
Hy vọng toàn bộ những nội dung mà bao bì Minh Sang chia sẻ về nhựa số 1 – PET, sẽ giúp bạn đọc có cái nhìn toàn diện, từ khái niệm đến các biện pháp sử dụng an toàn cần thiết. Bao bì Minh Sang tin rằng bài viết này đã giải đáp được những câu hỏi và thông tin bạn quan tâm về loại vật liệu này. Nhựa Việt Nhật hy vọng rằng những kiến thức hữu ích được chia sẻ ở trên sẽ hỗ trợ thiết thực cho bạn trong cả công việc và đời sống hằng ngày.
